Centrum Zein

Of je pijn hebt of niet, dat heb je niet altijd in de hand. Je kunt wel invloed uitoefenen op de last die je van de pijn ervaart. Hoe kan jouw pijn een stukje minder belastend worden en wat is de invloed van je eigen houding ten opzichte van pijn?

Of je pijn hebt of niet, dat heb je niet altijd in de hand. Je kunt wel invloed uitoefenen op de last die je van de pijn ervaart. Hoe kan jouw pijn een stukje minder belastend worden en wat is de invloed van je eigen houding ten opzichte van pijn?

Een waargebeurd voorbeeld

Sinds een dag heeft Wim pijn op de borst, wat uitstraalt naar zijn rug, hals en armen. Hij maakt zich er geen zorgen om en gaat er van uit dat hij last heeft van stofdeeltjes in de lucht in huis. Hij accepteert het als iets wat nou eenmaal af en toe optreedt. De volgende dag brengt hij zijn partner naar de trein. Hij verwacht dat de frisse buitenlucht zijn luchtwegen weer zal ontspannen, maar dat gebeurt niet. Hij begint zich nu toch zorgen te maken en krijgt meer pijn op de borst. Hij wil dat zijn pijn afneemt, maar het wordt juist steeds heftiger en hij wordt steeds bezorgder. Hij heeft een ziekte die soms hartklachten kan geven, zijn partner gaat voor een tijd als vrijwilliger naar het buitenland en het is vrijdagmiddag half 5, het weekend staat voor de deur. “Bah, wat een rotsituatie, net nu ik waarschijnlijk iets aan mijn hart heb”, denkt hij. Het voelt niet goed en op de terugweg besluit hij dat het tijd is voor onmiddellijke actie. Hij rijdt zonder afspraak richting de dokter.

Het nut van pijn

Pijn heeft een beschermende functie. Stel je verstuikt je voet. Er gaan seintjes vanaf de voet via de zenuwbanen naar het pijncentrum in je hersenen, waarna je je bewust wordt van de pijn. Er gaan vanaf het pijncentrum ook seintjes naar de plek in je hersenen waar zich je emoties bevinden, ik zal dit het emotiecentrum noemen. Doordat er een wisselwerking is tussen het pijncentrum en het emotiecentrum, ervaar je de pijn als heel vervelend en maak je je zorgen. Je gaat actie ondernemen: je ontlast je voet en als je het niet vertrouwt, ga je naar de dokter. Het is dus heel nuttig dat je emoties ervaart als je pijn hebt. Als dat niet het geval zou zijn, zou je gewoon met je voet doorlopen en zou je schade aanrichten aan je voet. Bij mensen bij wie geen seintjes meer over en weer gaan tussen het pijncentrum en het emotiecentrum, bijvoorbeeld door een ongeluk, kunnen wel benoemen dat ze pijn hebben en het aanwijzen, maar lopen er gewoon mee door, zelfs bij heftige pijn. Dit kan levensbedreigend zijn, bijvoorbeeld bij een nierbekkenontsteking.

Pijnbeleving

Op het moment dat pijn chronisch is, heeft het zijn beschermende functie geheel of gedeeltelijk verloren. Als je je dan nog steeds zorgen maakt om de pijn, zal dit de pijnbeleving heftiger maken. Een voorbeeld kan dit verduidelijken.
Bijna iedereen kent het wel: je hebt buikpijn of kiespijn en het is net weekend. Het is niet zo erg dat het nodig is om noodhulp in te schakelen en je twijfelt zelfs of je maandag wel moet bellen naar de dokter of tandarts. Je hebt helemaal geen zin om er heen te moeten gaan, maar je maakt je toch wel zorgen om je buikpijn of kiespijn. Eindelijk is het maandag. Je maakt je nu toch wel aardig zorgen, want je hebt nu al 3 dagen pijn. Je besluit een afspraak te maken. De assistente vertelt dat je dezelfde middag nog terecht kunt. Je hangt op en even later….vraag je je af of het eigenlijk wel nodig was om een afspraak te maken. De pijn is een stuk minder geworden.
Doordat je zorgen zijn verminderd en je er minder met je emoties bovenop zit, ervaar je minder pijn. Er gaan minder seintjes van het emotiecentrum naar het pijncentrum.

Wat kun je hier van leren?

Als je last hebt van chronische pijn of van pijn waar je op dit moment niets aan kunt doen, dan kun je de pijn het beste accepteren. Door je zorgen te maken, door te willen dat het anders is dan het is en door er tegen te vechten, ervaar je meer pijn. Met accepteren wordt iets anders bedoeld dan dat je je er voorgoed bij neerlegt. Het is heel goed om te kijken of je iets aan je pijn kunt doen en te zoeken naar oplossingen. Maar dat kun je niet 24 uur per dag, 7 dagen per week doen. Er  zijn momenten dat je niets aan je pijn kunt doen. Bijvoorbeeld als je wilt gaan slapen. Dan kun je het beter accepteren voor dit moment. Wees mild naar jezelf en je pijn toe.

Vervolg waargebeurd voorbeeld

Als Wim bij de dokter is aangekomen neemt de assistente zijn bloeddruk op. Alles is goed. Daarna moet hij wachten tot het eind van het spreekuur. Hij voelt zich in goede handen, hij ontspant en de pijn is nu niet zo heftig meer. Wim verbaast zich er over. De dokter luistert naar zijn hart en longen en drukt tussen de ribben van zijn borstkas. Au, dat doet erg zeer, wat een kracht heeft de dokter in haar vingers. De dokter schudt zwijgend haar hoofd. Zo sterk is ze in haar ogen niet. “Je hebt last van kramp in de spieren van je borstkas”, zegt ze. “Dat komt weleens voor. Gezien je klachten is het toch goed dat je even gekomen bent”. Ze drukt nog een paar keer zo hard dat Wim zich afvraagt of ze toch geen doorgewinterde bodybuilder is en dan verdwijnt de kramp. Wat een opluchting.

Zelf doen

• Ga voor jezelf na: kun en wil je nu, op dit moment, iets oplossen aan je pijn? Als het antwoord ja is, doe het dan. Als het antwoord nee is, accepteer dan dat je op dit moment pijn hebt. Laat het toe en vecht er niet tegen. Soms kan het in eerste instantie heftiger voelen. Als je het nog meer toelaat, kan het milder worden.

• Misschien kun je zelfs zover gaan dat je je pijn welkom heet voor dit moment en zegt dat het er op dit moment volledig mag zijn. Misschien kun je je hand er op leggen of de plek strelen. Niet om het te willen verminderen of om het weg te willen hebben (als dat gebeurt is het mooi meegenomen), maar om het toe te laten en er zacht en open naar te kijken.

• Het kan interessant zijn je pijn de vraag te stellen: “Waarom ben je er, wat kan ik van je leren?” Ga na welke gedachte er spontaan in je opkomt als je deze vraag gesteld hebt. Of misschien komt er geen gedachte, maar een beeld of een gevoel als antwoord.

• Plak de tekstplaatjes van deze blog op je spiegel, in de wc of op je prikbord. Je kunt de vergrote versies van de plaatjes eenvoudig downloaden:  klik op het tekstplaatje, klik vervolgens met je linker muisknop op de vergrote versie, sla het op, print het uit en plak het op.

Als de pijn er voor dit moment mag zijn, kan het milder worden en heeft het minder negatieve invloed op jouw welbevinden.

Als je Centrum Zein liked op facebook, wordt je automatisch op de hoogte gehouden van nieuwe blogs: www.facebook.com/CentrumZein